Europejski Dzień Walki z Handlem Ludźmi
18 października obchodzony jest Europejski Dzień Walki z Handlem Ludźmi. Szczególnie w tym dniu Policja, organizacje rządowe jak i pozarządowe starają się uzmysłowić społeczeństwu, czym jest handel ludźmi i jak się ustrzec, aby nie zostać ofiarą tego przestępstwa.
Handel ludźmi jest przestępstwem ściśle związanym z ruchami i migracjami, często ma charakter ponadnarodowy. Jest zjawiskiem niezwykle dynamicznym, dotyczącym całego świata i wynika przede wszystkim z istnienia problemów i różnic natury społecznej, ekonomicznej czy kulturowej, zatem eskalacji tego zjawiska można spodziewać się w każdym regionie naszego kraju. Na podstawie danych opracowanych przez Departament Spraw Międzynarodowych i Migracji Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, w Polsce można zauważyć, że problem wykorzystywania osób do pracy przymusowej jest głównym wyzwaniem przed jakim stają organizacje działające w tym obszarze. Ofiary są najczęściej rekrutowane w swoich krajach pochodzenia, często za pośrednictwem lokalnych agencji pośrednictwa pracy, gdzie są wprowadzane w błąd co do warunków zakwaterowania i płacy. Po przybyciu do kraju nieuczciwi pracodawcy często odbierają cudzoziemcom dokumenty tożsamości, a warunki zakwaterowania i pracy znacznie odbiegają od powszechnie przyjętych norm. Ofiarom nie są wypłacane wynagrodzenia za pracę, a często naliczane są dodatkowe należności (kary), w ten sposób sprawcy tworzą wobec cudzoziemców fikcyjną „spiralę długu”.
Pamiętaj, kiedy godzisz się na pracę z nielegalnego źródła, wyjazd za granicę w celach turystycznych czy zarobkowych dobrze się przygotuj. Grupy przestępcze trudniące się tym procederem zrobią wszystko, żeby Cię zwerbować.
Zanim wyjedziesz...
- ustal i zabierz ze sobą numer telefonu, adres Ambasady RP w danym państwie;
- zrób koniecznie ksero swoich dokumentów: paszportu, dowodu osobistego zostaw osobom najbliższym itp.;
- pozostaw informację o adresie zamieszkania oraz zatrudnienia;
- ustal w jaki sposób będziesz się kontaktował z najbliższymi, znajomymi;
- ustalcie wspólnie “tajne hasło”, które po wypowiedzeniu będzie znakiem, że jest coś nie tak, że źle się dzieje i potrzebujesz pomocy;
- koniecznie się ubezpiecz;
- nigdy nie udostępniaj swojego paszportu, dokumentów innym osobom, choćby pod pozorem zameldowania lub spisania umowy;
- w przypadku gdy oferta pracy budzi twoje wątpliwości nie decyduj się na jej podjęcie;
- pracodawca, pośrednik nigdy nie powinien brać od Ciebie pieniędzy za pośrednictwo;
- żądaj, aby umowa o pracę była sporządzona w zrozumiałym dla Ciebie języku, NIE PODPISUJ rzeczy których nie rozumiesz!
Dbając o swoje bezpieczeństwo w pierwszej kolejności szukaj pracy za pomocą sprawdzonej agencji pośrednictwa pracy lub pośrednika. Pamiętaj, że agencja powinna dostarczyć Ci szczegółowe informacje na temat pracy jaką będziesz wykonywać i poinformować Cię o Twoich prawach i obowiązkach jako pracownika w danym kraju (m.in warunki pracy, wysokość stawek płacy i inne ustalenia muszą być jasno zapisane w umowie). Wszelkie informacje dotyczące mieszkania i warunków pracy znajdziesz na www.eures.praca.gov.pl.
Podróżując zawsze miej aktualną informację o wydarzeniach w przypadku wątpliwości lub braku wiedzy na temat aktualnych wydarzeń mogących wpłynąć na Twoje bezpieczeństwo w podróży, Ministerstwo Spraw Zagranicznych przygotowało bieżące informacje dostępne pod adresem (http://www.msz.gov.pl/pl/informacje. Tam również możesz zarejestrować się w systemie szybkiego reagowania ODYSEUSZ, dzięki któremu w razie zaistniałego za granicą niebezpieczeństwa MSZ będzie się z Tobą kontaktowało.
Polska, z uwagi na swoje położenie w kontekście handlu ludźmi, jest jednocześnie krajem pochodzenia, tranzytowym oraz docelowym dla ofiar handlu ludźmi. Poszkodowani handlem ludźmi padają ofiarą wykorzystania seksualnego, zmuszania do popełniania przestępstw, a także do żebrania, wyłudzania kredytów i świadczeń socjalnych. Najczęściej ofiarami są obywatele państw europejskich: Ukrainy, Bułgarii, Białorusi oraz Rumunii, a także państw azjatyckich (m.in. Wietnamu, Filipin, Sri Lanki). Cudzoziemcy są wykorzystywani do pracy przymusowej, prostytucji, żebractwa, którego największą kwestię stanowi fakt, że nie każdy, kto szuka tego typu wsparcia jest w rzeczywistej potrzebie. W procederze tym mamy wielokrotnie do czynienia z działaniami zorganizowanych grup przestępczych, wykorzystujących całe spektrum działań charakterystycznych dla tego typu przestępczości (przemoc fizyczną, psychiczną, zastraszanie, szantaż, groźby a nawet pozbawienie wolności), a ich ofiarami często stają się kobiety i dzieci. Widzisz osobę żebrzącą na skrzyżowaniu, przy sklepie, na przystanku, w autobusie, na dworcu itp. przede wszystkim nie wręczaj datków ponieważ tym działaniem wspierasz grupy przestępcze. Zadzwoń na Policję czy Straż Miejską a one udzielą takiej osobie pomocy.
Zachowaj czujność.
Pamiętaj to może być handel ludźmi jeżeli ktoś:
- oferuje Ci pracę kusząc wysoką płacą, nie informuje co to za praca, ale nakłaniając do jak najszybszego podjęcia decyzji o wyjeździe (z dnia na dzień),
- nie dostarcza do podpisania umowy o pracę, albo umowy o pośrednictwo w poszukiwaniu pracy,
- zabiera lub przetrzymuje Twoje dokumenty tożsamości.
- zmusza Cię do wykonywania innej pracy niż była oferowana.
- zakazuje przerwy w pracy lub wymusza pracę w nadgodzinach.
- zmusza do spłaty długu (za podróż, zakwaterowanie, pomoc w znalezieniu pracy, itp. często są to kwoty bardzo wysokie),
- nie wypłaca należnych pieniędzy za pracę, którą wykonujesz,
- izoluje od świata,
- ogranicza Twoją wolność lub kontroluje co robisz,
- ogranicza kontakt ze znajomymi i rodziną, kontroluje Twoje rozmowy telefoniczne i wiadomości , które wysyłasz także media społecznościowe
- zastrasza, grozi przemocą fizyczną, psychiczną, seksualną (lub ją stosuje) wobec Ciebie lub twojej rodziny,
- odmawia podstawowych środków do życia.
Jeśli cokolwiek z tej listy przydarzyło się Tobie, lub jeśli masz choć minimalne podejrzenie, że tak się dzieje, nie wahaj się zadzwonić na Policję, to może być handel ludźmi.
Wiedz, że na poziomie krajowym polska Policja w walce z handlem ludźmi współpracuje z organizacjami pozarządowymi, społecznymi i instytucjami użyteczności publicznej, takimi jak: Krajowe Centrum Interwencyjno-Konsultacyjne dla Ofiar Handlu Ludźmi, Fundacja „La Strada”, Fundacja „Dajemy Dzieciom Siłę”, ITAKA – Centrum Poszukiwań Ludzi Zaginionych, Stowarzyszenie „PoMOC” czy Międzynarodowa Organizacja ds. Migracji. Na szczeblu Komendy Głównej Policji działania związane z zapobieganiem i zwalczaniem handlu ludźmi koordynuje umiejscowiony w Biurze Kryminalnym Wydział do walki z Handlem Ludźmi, Wydział ten obsługuje infolinię/telefon zaufania (handelludzmibsk@policja.gov.pl. lub dzwoniąc pod numer 664 974 934).
Chcesz wiedzieć więcej czym jest handel ludźmi wejdź na stronę https://handelludzmi.eu.
Źródło: Departament Spraw Międzynarodowych i Migracyjnych Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i administracji Raport Handel Ludźmi (za rok 2020, 2021), aplikacja SAFE.
Wydział Prewencji KWP w Poznaniu/IL