KWP - Szamotulski policjant nagrodzony przez Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Książka "Granatowy porządek. Policja Państwowa w powiecie szamotulskim 1919 – 1939", której współautorem jest kierownik Rewiru Dzielnicowych w Szamotułach otrzymała nagrodę Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk za najlepszą publikację o Wielkopolsce w roku 2019, w kategorii literatura popularnonaukowa i beletrystyka.
22 czerwca br. Monika Romanowska-Pietrzak, Wojciech Musiał i Mariusz Sołtysiak - autorzy książki "Granatowy porządek. Policja Państwowa w powiecie szamotulskim 1919 – 1939" zostali uhonorowaniu nagrodą Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk za najlepszą publikację o Wielkopolsce w roku 2019, w kategorii literatura popularnonaukowa i beletrystyka. Do konkursu zgłoszonych zostało ponad 80 pozycji, z czego właśnie szamotulska książka okazała się jedną z najlepszych.
Jednym z autorów książki jest asp. sztab. Mariusz Sołtysiak, który od ponad 26 lat służy w Policji. Odkąd pamięta, interesował się historią. Szczególnie pasjonowała go historia Polski. Jeszcze kiedy pełnił służbę w Poznaniu, interesowało go też, kim byli przedwojenni policjanci. Co się z nimi działo, jak wyglądali, jakimi sprawami się zajmowali. Wcześniej, brak czasu nie pozwolił mu na zagłębienie się w ten temat. Jak sam stwierdził, wraz z wiekiem przyszła większa mobilizacja, aby zająć się swoją pasją.
Po wydaniu przez Muzeum Zamek Górków albumu, w którym opublikowano przedwojenne pocztówki z Szamotuł i z terenu powiatu szamotulskiego, nawiązał kontakt z panią Moniką Romanowską-Pietrzak z Muzeum Zamek Górków oraz z Wojciechem Musiałem – emerytowanym policjantem, który również pasjonuje się historią. Razem doszli do wniosku, że warto byłoby poszukać czegoś na temat przedwojennej Policji, aby upamiętnić naszych poprzedników. Taki pomysł zrodził się na przełomie 2017 i 2018 roku.
Autorzy książki dotarli więc do archiwum państwowego. W zbiorze pod hasłem Komenda Powiatowa Policji Państwowej w Szamotułach znaleźli niewiele materiałów, z kolei zawartość zbiorów pod hasłem Komenda Wojewódzka Policji Państwowej w Poznaniu wydawała się tak przeogromna, że aż niemożliwa do przeanalizowania. Materiały były stare, zniszczone i ciężko było poukładać je w logiczną całość. Praca nie była więc łatwa, ale udało się odszukać kilka kartotek osobowych policjantów z Szamotuł i okolic.
Autorzy książki opierali się też na archiwalnych artykułach gazety. W 20-leciu międzywojennym, kilka razy w tygodniu wydawana była „Gazeta Szamotulska”, która na swoich łamach wiele uwagi poświęcała pracy Policji. Dziennikarze informowali mieszkańców o zdarzeniach w zupełnie inny sposób niż dzisiejsza prasa. W artykułach można było odszukać jaki policjant zajmował się daną sprawą, gdyż publikowano wówczas imiona i nazwiska funkcjonariuszy. To pomogło też odszukać kolejnych policjantów.
Asp. sztab. Sołtysiak oraz współautorzy książki, wiele godzin spędzili też na jeżdżeniu po okolicznych miejscowościach. Na sprawdzaniu okolicznych cmentarzy, na odnajdywaniu rodzin policjantów i na rozmowach z nimi. Krewnych dawnych policjantów odnaleźli nie tylko na terenie całej polski, ale i m. in. w Niemczech czy we Francji. W poszukiwaniach rodzin, pomogli też dzielnicowi z Szamotuł. Jak wspomina nasz policjant, za każdym razem, kiedy odkrywali nowego policjanta, jego losy były co raz bardziej ujmujące, a rozmowy z rodzinami często były bardzo emocjonujące.
Nieoceniona w poszukiwaniu materiałów do publikacji była więc pomoc bliskich przedwojennych funkcjonariuszy i innych osób. Autorów książki, swoją wiedzą i doświadczeniem wsparł również mł. insp. Jacek Walaszczyk z Komendy Głównej Policji.
Wszystkie zebrane materiały były analizowane pod względem formalnym. Twórcy książki sprawdzali też zdjęcia. Na podstawie wzorów umundurowania lub odznaczeń, które posiadali policjanci, można było określić w jakim roku zdjęcie zostało wykonane. Praca nie była więc łatwa, ale pasjonatom historii dała wiele satysfakcji.
Początkowo, materiał był tak skromny, że nadawał się najwyżej na jednorazową wzmiankę w Internecie, ale autorom udało się zebrać tak dużo materiału, że zrodził się pomysł wydania książki, która powstała dzięki przychylności Muzeum Zamek Górków oraz dzięki wsparciu samorządów. Świetną ku temu okazją była setna rocznica powołania Policji Państwowej, która obchodzona była w 2019 roku. Wtedy też ukazała się książka "Granatowy porządek. Policja Państwowa w powiecie szamotulskim 1919 – 1939".
Asp. sztab. Mariusz Sołtysiak podkreśla, że książka została wydana po to, aby cyt. „zapomnianym przywrócić pamięć” i przyznaje, że nadal z przyjemnością będzię kontynuował swoją pasję.
mł. asp. Sandra Chuda/IL
Fot. Nr 1- Alina Kucharska, Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
